Spanbanden – liever met ratel dan met gesp vastsjorren

De spanband, ook wel bekend als sjorband, doet goed werk als je ladingen of grotere zaken tijdens transport onbeweeglijk wilt houden. Spanbanden eindigen met haken of andere bevestigingspunten. Daarmee zet je de banden vast aan een trailer, aan een voertuig of aan andere vaste punten. Het bandmateriaal is meestal nylon, polyester of polypropyleen, allemaal stoffen die sterk en duurzaam zijn en niet snel slijten. Heb je een spanband aangebracht, dan dient deze daarna strakgespannen te worden. Dat kan met behulp van een gesp of een ratel. Het voordeel van de ratel is dat je de spanning van de band daarmee heel nauwkeurig kunt aanpassen. Dit artikel belicht dan ook het wezen en de werking van de ratel.

De ratel doorgelicht

Door het ratelmechanisme van spanbanden kun je de banden goed straktrekken zodat de lading (bijvoorbeeld een motorfiets of een scooter) goed op zijn plek blijft staan en niet kan verschuiven of kantelen. Het mechanisme bestaat uit een ratel die je met de hand kunt bedienen en die een hefboom- en tandwielsysteem benut om de spanband goed strak te trekken en daarna te vergrendelen. Het ratelmechanisme bestaat uit de volgende onderdelen:

• De ratel zelf

• Een gesp

• Spanband

• Handgreep

Met de ratel regel je de spanning terwijl je de gesp gebruikt als het bevestigingspunt voor de spanband.

Ratel en handgreep van de spanbanden

De ratel bestaat uit een metalen behuizing met een handgreep, een hefboommechanisme en een set tandwielen. Normaliter is de handgreep comfortabel. Hefboommechanisme en tandwielen zijn nodig om je eigen kracht te kunnen vergroten en zo een goede spanning van de spanband te krijgen. Vaak is de handgreep voorzien van een bekleding met antislip. Zo houd je beter grip. Eén hand is genoeg om de ratel te bedienen en nauwkeurig op de juiste spanning te krijgen.

Hefboommechanisme en tandwielsysteem van de spanbanden

Het hefboommechanisme is de handige hulp om meer kracht te kunnen zetten als je de spanband aan gaat draaien. Druk je de handgreep naar onderen, dan wordt de hefboom actief en krijg je een sterke trekkracht. Die kracht wordt via het tandwielsysteem vertaald naar een lineaire beweging die de spanband op spanning zet. Door de in elkaar grijpende tanden voorkom je dat de spanband weer losser raakt zodra je de handgreep loslaat.

Ontgrendelingsmechanisme, gesp en spanband

De meeste spanbanden hebben aan het ene uiteinde ratels die uitgerust zijn met een ontgrendelingsmechanisme. Daarmee kun je de spanband snel en veilig ontspannen. Soms is dit een vrijgavehendel maar ook vaak een ontgrendelingsknop. Door die in te drukken verminder je de spanning van de band in een keer. Aan het andere uiteinde van de spanband vind je een gesp, soms in de vorm van een haak of een D-ring, maar ook wel eens anders uitgevoerd. In elk geval is dit het verankeringselement dat je aan een vast punt haakt; bijvoorbeeld het voertuig waarmee je transport gaat uitvoeren; dat kan een aanhangwagen zijn. De spanband zelf heeft een hoge treksterkte en weert zich goed tegen slijtage. Voor je spanbanden gebruikt, dien je ze wel altijd goed te controleren op beschadigingen. Bekijk ook eens de sjorbanden.